Voedingsadviezen bij een ileostoma

De invloed van een ileostoma op uw lichaam

Een ileostoma is een kunstmatige uitgang van de dunne darm op de buik. Deze wordt aangelegd wanneer de dikke darm is verwijderd of wanneer deze (tijdelijk) niet wordt gebruikt.

De dikke darm zorgt ervoor dat vocht en zout weer worden opgenomen in het lichaam en dat de ontlasting dikker wordt gemaakt. Doordat bij een ileostoma de dikke darm niet gebruikt wordt, gaat er snel veel vocht en zout verloren. Hierdoor is bij mensen met een ileostoma de ontlasting vaak brijachtig of waterdun. Daarom is het belangrijk dat u goed eet om klachten zoals verstopping, dunne ontlasting, gas- en geurvorming of verkleuring te voorkomen.

Wat mag u eten met een ileostoma?

Met een ileostoma mag u alles eten en drinken. Er zijn producten waardoor u sneller last kunt krijgen van verstopping, dunne ontlasting, gas- en geurvorming of verkleuring. Dit verschilt per persoon en zult u zelf moeten ontdekken.

Heeft u vragen? U kunt met de diëtist of stomaverpleegkundige uw voeding en vochtinname bespreken.

Wel zijn er een aantal tips die u kunt volgen als u een ileostoma heeft:

Tip 1: Drink voldoende

Omdat u bij een ileostoma de dikke darm niet meer heeft of gebruikt, gaat er veel vocht verloren. Het is daarom belangrijk dat u goed drinkt. Drink verdeeld over de dag 2 tot 2,5 liter. Alle soorten drank tellen mee, zoals koffie, thee, limonade, maar ook soep, melk, vla en appelmoes.

Drink minimaal 1-2 liter aan isotone dranken. Isotone dranken zijn dranken met dezelfde concentratie suikers en zouten als de vloeistoffen in ons lichaam. Deze bevorderen de opname van suiker en zouten via de darm. Denk aan: ORS, isotone sportdranken (6-8g koolhydraten per 100ml), groente- en tomatensap met extra (zelf toegevoegd) zout, bouillon, melk en karnemelk.

Wanneer uw urine kleurloos of lichtgeel is, dan weet u dat u genoeg heeft gedronken. Wanneer u weinig plast en uw urine is donker van kleur, dan heeft u waarschijnlijk te weinig gedronken.

Tip 2: Eet meer producten met zout

De dikke darm neemt ook zout op. Bij een ileostoma heeft u dus ook snel een tekort aan zout. Het is belangrijk om het verlies van zout aan te vullen door extra zout te gebruiken. Dit kunt u doen door extra zout over uw eten te strooien.

Ook kunt u gebruik maken van producten waar veel zout in zit, zoals: smaakverfijners (aromat, maggi), ketjap, bouillon, tomatenketchup, haring, zoute vleeswaren, kaas, bacon, cervelaatworst, olijven, zoutjes en chips.

Let wel op dat u niet te veel zout binnen krijgt. Bespreek uw voeding met uw diëtist als u twijfelt.

Tip 3: Blijf op gewicht

Let op dat u goed eet en voldoende voeding binnen krijgt. Als u een stoma heeft is het het beste als uw gewicht zoveel mogelijk hetzelfde blijft. Als uw gewicht schommelt kunt u last krijgen van uw stoma en kan het verzorgen van uw stoma lastig worden. Zo kunt u bijvoorbeeld te maken krijgen met een lekkage of huidirritatie.

Veelvoorkomende klachten door eten

Als u bepaalde dingen eet kunt u last krijgen van klachten. Deze klachten zijn vaak goed te voorkomen door bepaalde producten niet te eten.

Verstopping van de stoma

U kunt last krijgen van een verstopping van uw stoma. Het is belangrijk om goed te kauwen om eventuele verstopping van de stoma te voorkomen.

U kunt last krijgen van een verstopping door deze producten:

• groente met harde nerven, vezelige draden en rauwkost (bleekselderij, champignons, mais, asperges, rabarber, taugé, peulvruchten, sperziebonen, snijbonen, zuurkool en alle soorten rauwkost),
• fruit met pit en schil: citrusfruit, verse ananas, gedroogde vruchten (dadels, vijgen, pruimen), kiwi, bessen en druiven,
• noten en zaden.

Vervelende geurtjes van de ontlasting

De ontlasting in de stoma kan een heftige geur krijgen door bepaalde voeding. Dit komt vaak voor bij het eten van peulvruchten, koolsoorten, ei, ui, knoflook, prei en vis.

Probeer bij nare geurtjes deze producten niet te eten. Eet u deze producten niet en heeft u nog steeds last? Neem dan contact op met uw voedingsspecialist of de diëtist van BENU.

Verkleuring van de ontlasting

Bepaalde voedingsmiddelen kunnen zorgen voor een andere kleur van de ontlasting in de stoma. Dit komt door de natuurlijke kleurstof die in deze voedingsmiddelen zit die niet door het lichaam wordt gebruikt.

Verkleuring kan bijvoorbeeld ontstaan door:

• ijzerpillen (bij een ijzertekort),
• bosbessensap,
• donkergroene bladgroenten (spinazie, andijvie en boerenkool),
• bieten.

Dunne ontlasting

Bij een ileostoma moet de ontlasting niet te dun zijn. Probeer gespreid te eten en te drinken over de hele dag. Eet bijvoorbeeld 4 of 5 kleine maaltijden over de hele dag. Hierdoor zal de ontlasting in de stoma dikker worden. Ook moet u voldoende gevarieerd voedsel eten met genoeg voedingsvezels. Deze vezels nemen water op en houden water vast. Hierdoor zal uw ontlasting vaster worden.

Er zitten veel voedingsvezels in volkorenproducten (zoals volkorenbrood, volkorenpasta en zilvervliesrijst), groente, fruit, peulvruchten en noten. Wanneer de ontlasting nog te dun is kan het helpen om zetmeelrijke producten te eten bij het drinken. Bijvoorbeeld toastjes, beschuit, aardappelen, rijst, pasta of crackers.

Gasvorming

Als u een stoma heeft heeft u minder controle over gassen en winderigheid. Het is daarom erg vervelend als u last heeft van gas. Een groot deel van gas ontstaat doordat u lucht inslikt. Dit kan komen door snel praten, snel eten, kauwgom kauwen, drinken door een rietje of een slecht passend kunstgebit. Goed kauwen en rustig eten zorgt ervoor dat u minder lucht inslikt, u zal dan minder last hebben van gasvorming.

Er zijn producten die zorgen voor gasvorming, denk hierbij aan:

• peulvruchten,
• dranken met prik (zoals cola),
• spruitjes,
• prei,
• ui,
• verschillende soorten kool (zuurkool, bloemkool),
• knoflook,
• bier.

Er zijn ook producten die gasvorming juist tegengaan, zoals:

• munt,
• venkel,
• dille,
• koriander,
• mierikswortel.

Heeft u last van klachten en weet u niet precies waar dit door komt? Vraag uw stomaverpleegkundige dan om advies.