Het placebo-effect en nocebo-effect op medicijnen

Kent u het placebo-effect? Hierbij werken medicijnen of behandelingen beter omdat een patiënt er positieve effecten van verwacht. Bij het nocebo-effect ervaart de patiënt juist negatieve bijwerkingen. Deze effecten treden op buiten de werking van het medicijn of de behandeling om.

Hoe werkt het placebo-effect?

Bij een placebo-effect versterkt een positieve verwachting de werking van het medicijn of de behandeling van een patiënt. Zo zijn er onderzoeken geweest waar mensen een nepmedicijn (placebo) kregen. Dit medicijn had geen werkende stof, maar men ervaarde toch positieve resultaten omdat ze dachten dat het nepmedicijn zou werken.

Wat is het nocebo-effect?

Bij het nocebo-effect werkt dit omgekeerd. Het werkt zo: wanneer een patiënt gelooft dat een medicijn niet goed zal werken, zal de werking van het medicijn minder worden. Ook kan het zijn dat wanneer men de bijsluiter leest, zij meer bijwerkingen ervaren.

Bijvoorbeeld: als de bijsluiter braken als bijwerking noemt, is er een kans dat een patiënt hier sneller last van krijgt. Dit effect is de afgelopen tijd meer in het nieuws gekomen.

Wanneer heeft men last van het nocebo-effect?

Er zijn een aantal oorzaken die kunnen zorgen dat de patiënt een negatieve indruk heeft van een medicijn. De arts kan bezorgd kijken, er staan veel bijwerkingen in de bijsluiter of men kan slechte verhalen horen op tv, sociale media of in de krant. Als gevolg hierdoor kan de patiënt het medicijn minder vertrouwen en kan deze eerder last krijgen van het nocebo-effect en bijvoorbeeld bijwerkingen ervaren.

Het placebo- en nocebo-effect bij medicijnenwissel

Het nocebo-effect kan voorkomen als de patiënt wisselt van medicijnen. Bijvoorbeeld wanneer de apotheker een goedkoper alternatief medicijn geeft in plaats van het merk wat de patiënt normaal kreeg. Als de patiënt een negatief beeld heeft van het goedkopere medicijn kan het nocebo-effect optreden. Hierdoor kan deze meer bijwerkingen ervaren van het goedkopere medicijn.

Dit kan ook andersom werken. Als men van een goedkoop medicijn naar een duurder medicijn gaat, kan een placebo-effect plaatsvinden omdat de patiënt denkt ‘Dit is een duur medicijn, dat zal wel goed werken’.

Blijf positief

Wisselende verwachtingen, zowel positieve als negatieve, hebben dus ook effect op uw medicijnen. Voor de beste werking is het dus beter om een positieve houding te hebben tegenover het medicijn.

Heeft u vragen over een nieuw medicijn of wilt u advies over uw situatie? Maak dan een afspraak bij uw BENU Apotheek om dit te bespreken.