Doorligplekken

Bij decubitus heeft u last van doorligplekken. Deze wonden kunnen erg vervelend zijn. Hier leest u meer over decubitus en maatregelen die u kunt treffen om de kans op decubitus te verminderen.

Wat is decubitus?

‘Decubitus’ is medische taal voor doorzitten of doorliggen. Bij decubitus heeft u last van wonden die ontstaan als u lang in dezelfde houding ligt of zit (doorligwonden). Andere namen voor decubitus zijn: bedzeer, drukwonde, doorligwonde of druknecrose.

Oorzaken decubitus / doorligwond

Bij deze aandoening heeft u een beschadiging van de huid of het weefsel onder de huid. Deze beschadiging ontstaat doordat de huid op een plek een langere tijd onder druk staat.  De bloedvaatjes worden dichtgedrukt en uw huid krijgt te weinig zuurstof. Hierdoor ontstaat er schade aan uw huid en het weefsel onder uw huid. U krijgt dan last van rode plekken, blaren of wonden.

Ook kan decubitus ontstaan door schuifkracht. Dit komt voor wanneer u onderuit zakt in een stoel of in bed. Hierbij buigen of rekken de bloedvaten. Hierdoor kunnen huidcellen afsterven.

Vaak komen doorligplekken voor op plaatsen waar bot vlak onder de huid zit. Denk dan aan uw stuitje, uw hielen, ellebogen, schouders, heupen of uw achterhoofd.

Decubitus komt het meeste voor bij mensen die:

• Lang in dezelfde houding in bed liggen of die veel in dezelfde houding zitten (bijvoorbeeld in een rolstoel).
• Zelf lastig van houding kunnen veranderen door een aandoening.
• Onvoldoende of geen gevoel hebben op sommige plekken. Hierdoor merken ze niet dat hun huid op sommige delen van hun lichaam bekneld zit.
• Ziektes hebben waarbij de bloedtoevoer verstoord is.
• Ondervoed zijn. Bijvoorbeeld wanneer u een tekort heeft aan vitaminen en/of mineralen.
• Een hogere lichaamstemperatuur hebben. Wanneer uw lichaamstemperatuur omhoog gaat heeft u een hogere kans op decubitus.

Symptomen decubitus

Er zijn 4 categorieën van decubitus met verschillende eigenschappen:

• Categorie 1: U heeft een (rode) verkleuring van uw huid. Deze verkleuring kunt u niet wegdrukken. Dit kunt u controleren door een glas op uw huid te drukken en door het glas naar uw huid te kijken. Als de plek niet weg gaat, heeft u decubitus.
  
  
• Categorie 2: U heeft een oppervlakkige wond of beschadiging. Deze is alleen op de opperhuid en de lederhuid. Denk hierbij aan blaren of ontvelling.
  
  
• Categorie 3: U heeft een diepe wond in de huid en het onderhuidse vetweefsel. Hierbij zijn botten en spieren niet beschadigd.
  
  
• Categorie 4: U heeft een diepe wond waarbij de botweefsel en/of spierweefsel ook beschadigd zijn. Dit kan zowel met als zonder schade aan de opperhuid en lederhuid. Bij deze wond is vaak necrose (afgestorven weefsel) aanwezig.

Tips om doorligwonden te voorkomen

Doorliggen kunt u ontwijken door deze handelingen uit te voeren:

• Verander uw houding in uw stoel
  Wissel iedere 2 uur van houding. Ga bijvoorbeeld naar links of naar rechts hangen. 
  
  
• Verander uw houding in bed
  Wanneer u veel in bed ligt, probeer dan iedere 2 uur van houding te wisselen. Ga bijvoorbeeld op uw rug of op uw zij liggen.
  
  
• Probeer niet te schuiven in bed
  
  
• Blijf goed eten
  U kunt decubitus voorkomen door te letten op uw voeding. Eet dus gevarieerd van de schrijf van 5. Lees ook: gezond eten.
  
  
• Gebruik bij droge huid een zalf of vetcrème (zonder parfum)
  Als uw huid flexibel is krijgt u minder gauw doorligplekken. Gebruik geen lotion, lotion daar zit water in en hierdoor droogt uw huid juist uit.
  
  
• Gebruik incontinentiemateriaal wat u goed past
  Een vochtige huid heeft meer kans op decubitus. Als uw incontinentiemateriaal goed past kan het zo goed mogelijk vocht opnemen.

Doorligplek behandelen

Denkt u een doorligplek te hebben? Neem dan contact op met uw behandelend arts. Samen kunt u dan kijken naar een behandeling. Uw zorgverlener kan de juiste wondmaterialen bij BENU bestellen. 

Heeft u pijn? Vraag uw arts of apotheker dan om een pijnstiller die bij u past.

Als u een infectie heeft bij uw doorligplek, dan moet deze behandeld worden. Uw behandelend arts kan deze samen met uw wondverpleegkundige behandelen.