Wat is COPD

Wat is COPD?

COPD staat voor ‘Chronic Obstructive Pulmonary Disease’, ofwel chronische obstructieve longziekte. COPD is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. 

• Chronische bronchitis is een ontsteking van de grote luchtwegen. Chronische bronchitis  kan worden veroorzaakt door virussen en bacteriën, maar ook door allergieën. Mensen met chronische bronchitis hebben onder meer last van hoesten, slijm, kortademigheid en een bloedsmaak in hun mond. 
• Longemfyseem, ook wel emfyseem genoemd, is een aandoening waarbij steeds meer longblaasjes blijvend beschadigd raken of vergroeien. Mensen met longemfyseem hebben problemen met ademhalen, hoesten veel en zijn snel moe. 

COPD veroorzaakt dus een chronische ontsteking van de luchtwegen. Die raken daardoor structureel vernauwd. COPD komt vooral voor bij mensen van 40 of ouder. Er zijn ook mensen die een erfelijke vorm van COPD hebben. Zij worden al voor hun 40ste ziek.

Heeft u COPD en neemt u medicijnen die u inhaleert? De BENU Inhalatiecoach kan u advies en tips geven in een persoonlijk gesprek in de apotheek. Lees meer over de BENU Inhalatiecoach.

Symptomen van COPD 

Bij COPD heeft u ontstekingen in uw longen. Die maken uw longblaasjes langzaam kapot. Door uw beschadigde longen kunt u moeilijk(er) ademhalen en heeft u minder zuurstof. Door COPD kunnen alledaagse dingen moeilijk voor u worden, zoals boodschappen doen, uzelf aankleden of traplopen. Bij ernstige COPD kunt u permanent zuurstofflessen nodig hebben,  en misschien ook een scootmobiel of rolstoel. Symptomen van COPD zijn: 

• U heeft last van benauwdheid 
• U heeft een piepende ademhaling 
• U moet veel hoesten (‘rokershoestje’) 
• U hoest slijm op 
• U heeft vaak ontstekingen aan uw longen 
• U bent kortademig 
• U heeft last van vermoeidheid 
• U heeft weinig spierkracht 
• U heeft last van gewichtsverandering 

Wanneer deze klachten erger worden heeft u mogelijk een longaanval.

Oorzaken van COPD

Bij COPD zijn de longen blijvend ontstoken. Deze ontsteking wordt veroorzaakt doordat de longen beschadigd zijn geraakt. Dit kan gebeuren door roken, maar ook door bijvoorbeeld astma. De oorzaken van COPD zijn:

COPD door roken

Roken is vaak de oorzaak van COPD. Dit is omdat roken of meeroken de longen beschadigd. Zo kunnen er in de longen makkelijker longziekten ontstaan. Ook mensen die al een langere tijd zijn gestopt met roken hebben een hoger risico op COPD. Dit geldt ook voor mensen die voor meerdere jaren hebben meegerookt. Wanneer u COPD heeft is het daarom belangrijk om zo snel mogelijk te stoppen. Roken zorgt er namelijk voor dat de ziekte erger wordt.

COPD als erfelijke ziekte

Een erfelijke ziekte zoals alpha-1 kan ook de oorzaak zijn van COPD. Bij alpha-1 maakt uw lichaam het eiwit ‘alpha-1’ niet aan. Lees meer over de erfelijkheid van COPD.

COPD door andere longziekten

Ook longontstekingen, niet goed behandelde astma en andere longziekten (zoals bronchitis) kunnen de oorzaak van COPD zijn. Als u hier meer informatie over wilt, neem dan contact op met uw arts.

COPD door luchtvervuiling en andere schadelijke stoffen

Ook kunt u COPD krijgen door luchtvervuiling of andere schadelijke stoffen in te ademen. Bijvoorbeeld wanneer u tijdens uw werk met verf, asbest, lijm of houtstof, chemische dampen of fijnstof inademt. Dit type COPD heet daarom ook: beroeps-COPD.lo

Fases van COPD

Als u COPD heeft wordt u ingedeeld aan de hand van de GOLD stadia. De GOLD fases geven aan hoe ernstig uw vorm van COPD is. Met behulp van deze stadia krijgt u duidelijkheid over de diagnose en behandeling van COPD. Lees hier meer over de COPD GOLD stadia.

COPD voorkomen 

Roken, of jarenlang meeroken, is de belangrijkste oorzaak van COPD. Om COPD te voorkomen, is het dus zaak om niet te roken en ook niet mee te roken. Als u nu niet meer (mee)rookt maar vroeger wel, heeft u nog altijd een verhoogd risico op COPD. Maar doordat u gestopt bent met (mee)roken, kunt u wel verdere schade voorkomen. Ook door uw medicijnen trouw te gebruiken en te zorgen voor een betere luchtkwaliteit in uw leefomgeving kunt u erger voorkomen. Pas bijvoorbeeld op met parfum en huisdieren.

Hoe wordt u getest op COPD?

In het ziekenhuis kunnen ze kiezen voor een aantal tests:

• een foto van uw hart en longen (een X-thorax),
• een hartfilmpje (ECG),
• een longfunctietest of spirometrie, deze pijnloze blaastest kijkt naar hoeveel longinhoud u nog heeft,
• een CT-scan, bij deze pijnloze scan zijn afwijkingen in uw longen goed te zien,
• een fietsproef, bij deze test wordt er gemeten hoe goed uw conditie is.

Behandeling COPD 

COPD is een chronische longziekte. U kunt er niet van genezen. Wel heeft u invloed op het verloop van deze ziekte. Bij COPD zijn de volgende dingen aan te raden:  

• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Zo traint u uw spieren en verbetert uw conditie. 
• Ga doordacht om met uw (beperkte) energie door uw dag slim in te delen. Probeer uw grenzen te accepteren en ga er niet overheen. 
• Eet gezond en gevarieerd. Door COPD verbruikt uw lichaam extra energie omdat het ademhalen zoveel vergt van uw lichaam. Als uw gewicht te laag wordt, vermindert uw weerstand. U kunt ook aankomen doordat u minder beweegt en meer eet dan u nodig heeft. Als u te zwaar wordt, is dat evenmin goed voor uw gezondheid. De juiste hoeveelheid gezonde voeding is dus belangrijk. De diëtist kan u hierbij ondersteunen. 
• Stop met roken of meeroken. Als u COPD heeft en blijft (mee)roken, ontstaat nog meer schade aan uw longen. 
• Probeer luchtvervuiling in uw huis te voorkomen. Ventileren en luchten zijn heel belangrijk. Probeer smog, fijnstof en slechte weersomstandigheden te vermijden. Als er veel smog is, probeer dan binnen te blijven en voorkom forse inspanning. Probeer ook altijd om drukke wegen en files te mijden (fijnstof). Verder kan warm, koud of vochtig weer extra klachten veroorzaken doordat uw longen extra geprikkeld worden. Probeer u daarop te kleden en zo nodig uw medicijnen aan te passen.  
• Ontspanningsoefeningen kunnen u misschien helpen om beter om te gaan met benauwdheidsaanvallen.  
• Doe ademhalingsoefeningen die u van de fysiotherapeut krijgt.

Welke medicijnen kunt u gebruiken bij COPD? 

COPD wordt meestal behandeld met luchtwegverwijders en ontstekingsremmers. De luchtwegverwijder zorgt ervoor dat de longen weer opengaan. Hierdoor kan de zuurstof beter in de longen komen en vermindert de benauwdheid. Bij plotselinge verergering van de COPD (exacerbatie) kan gekozen worden voor een ontstekingsremmer. 

Er zijn verschillende soorten luchtwegverwijders en ontstekingsremmers. De ernst van de COPD bepaalt welk medicijn het meest geschikt is voor de behandeling.

Wat is het verschil tussen astma en COPD?

Astma en COPD zijn allebei ontstekingen in de luchtwegen, toch zijn het twee hele verschillende ziektes. Astma is een blijvende ontsteking van de luchtwegen. Bij COPD zijn de luchtwegen beschadigd door bijvoorbeeld roken of doordat u voor een langere tijd in aanraking bent geweest met irriterende stoffen. Astma heeft geen duidelijke oorzaak. Deze aandoening kan in de familie zitten, komen door een allergie of een overgevoeligheid voor stoffen. Daarom komt astma voor bij mensen van alle leeftijden, waarbij COPD vaker voorkomt bij mensen boven de 40.

De klachten van beide ziektes zijn ook verschillend. Bij astma heeft u last van klachten wanneer u in aanraking komt met prikkels, denk dan aan pollen of huisdieren. U krijgt dan last van kortademigheid en u moet misschien hoesten. Bij COPD heeft u altijd last van benauwdheid en van hoesten met slijm. Ook zonder prikkels.

Met astma kunt u een normaal leven leiden, u kunt medicijnen krijgen om minder last te hebben van de klachten. Bij COPD worden de klachten steeds erger omdat de luchtwegen beschadigd zijn. Hierdoor kan de levensverwachting korter zijn, zeker wanneer u doorgaat met roken.

Wilt u meer weten over astma of COPD? Neem dan contact op met uw BENU Apotheker.

Hulpmiddelen, informatie en tips 

De meeste mensen gebruiken medicijnen die moeten worden ingeademd. Dit inademen, inhaleren genoemd, gebeurt met behulp van een inhalator. Het medicijn komt dan direct op de plaats waar het zijn werk moet doen, namelijk in de longen. Dit heeft als voordeel dat er minder bijwerkingen zijn, dat een kleinere hoeveelheid medicijn kan worden gebruikt en dat het sneller werkt. Het is heel belangrijk dat u een inhalator gebruikt die bij u past. Bij het ouder worden, vermindert de kracht van het inademen. Ook hierbij kan een andere inhalator een betere werking geven. Uw BENU Apotheek kan u hierin adviseren.